پمپ تصفیه یک استخر از اصلی ترین و کلیدی ترین تجهیزات استخر محسوب می گردد. چرا که در صورت نبود آن، پمپاژ آب به فیلتر صورت نگرفته و به دنبال آن عملیات سیرکولاسیون انجام نمی شود و در نتیجه آب استخر تصفیه نخواهد شد. از این رو، یکی از دغدغه های افرادی که سونا، استخر و جکوزی دارند، انتخاب یک پمپ مناسب با عملکردی بهینه می باشد. در این مقاله قصد داریم نحوه نحوه عملکرد پمپ تصفیه استخر را شرح دهیم، پس تا پایان این مطلب با شیرجه استور همراه باشید.
پمپ تصفیه استخر چیست؟
گردش آب در استخر بر عهده پمپ تصفیه استخر است. توجه به جنس بدنه پمپ از اصلی ترین نکات در زمان خرید آن به شمار می رود. جنس بدنه بعضی از این پمپ ها از چدن بوده و برخی دیگر از بدنه پلیمری و پلاستیکی برخوردارند. همانگونه که مطلع هستید، فلز در صورت قرار گیری در معرض آب، دچار خوردگی می شود. از این رو، پمپ های پلیمری و پلاستیکی گزینه بسیار مناسب تری محسوب می شوند. عملکرد کم صدا از دیگر ویژگی های مهم یک پمپ تصفیه استخر است. نکاتی که در هنگام انتخاب پمپ استخر مناسب باید مورد توجه قرار دهید، عبارتند از: مسافت موتورخانه تا کاسه استخر، افت فشار تجهیزاتی از قبیل صافی، کندانسور، مبدل حرارتی و غیره. در ادامه قصد داریم اجزای پمپ تصفیه استخر را به همراه چگونگی عملکرد آن شرح دهیم.
پمپ استخر چگونه کار می‌کند؟
مکش پمپ تصفیه استخر به دو مسیر صورت می‌گیرد، در مسیر اول مکش آب از طریق اسکیمر و یا آب سرریز شده به گریل های اطراف استخر انجام شده و در مسیر دوم چند کف شور جهت مکش آب در عمیق ترین بخش استخر نصب می‌گردد و بوسیله آنها آب به سمت مکش پمپ تصفیه هدایت می‌شود. بهتر است پمپ پایین‌تر از کف شور مکش قرار گیرد تا جریان آب کاسه استخر یا جکوزی سوار بر مکش پمپ استخر باشد و به این صورت مکش به بهترین شکل انجام گردد. درواقع این کار را برای اینکه آب با فشار کافی وارد پمپ شود انجام می‌دهیم. می‌توان گفت که تقریباً 80 درصد از آبی که وارد پمپ می‌شود توسط مکش از طریق کف استخر و 20 درصد دیگر آن نیز توسط اسکیمر تامین می‌گردد.
نکته: همیشه باید حداقل 2 یا 3 کفشور برای مکش آب از کف هر نوع استخر و یا جکوزی در نظر گرفته و اجرا گردد و به هیچ عنوان به یک کفشور برای مکش آب از کف استخر یا جکوزی بسنده نکنید.
به طور کلی طراحی و اجرای محل نصب پمپ تصفیه آب در هنگام ساخت استخر یا جکوزی یک موضوع بسیار مهم است، یعنی هنگامی که استخر ساخته می‌شود می‌بایست یک محل برای قرارگیری پمپ استخر تعبیه گردد. اگر این کار به درستی انجام نشود نمی‌توان پمپ را نصب نمود و در نهایت مجبور به استفاده از پمپ‌های مستغرق یا جاروی استخر خواهیم شد.
در این روش (جاروی استخر) معمولاً آب استخر صرفاً تصفیه نمی‌شود بلکه مقداری از آن دور ریخته شده و آب دیگری جایگزین آن می‌شود (به غیر از استفاده از جاروی رباتیک). این روش دارای معایب زیادی است و نه تنها آب هدر می‌رود بلکه مصرف برق، گاز و مواد شیمیایی مورد استفاه مثل کلر که برای بهبود کیفیت آب استخر استفاده شده است نیز بالا می‌رود. علاوه بر این‌ها برای استفاده از جاروی استخر یا پمپ مستغرق نیروی انسانی لازم است، همچنین در این روش طول عمر تجهیزات استخر نیز تا حدودی کاهش می‌یابد.
تمام این دلایل باعث می‌شوند که تعبیه پمپ تصفیه آب استخر یک امر بسیار مهم در زمینه تصفیه آب استخرها و جکوزی ها تلقی شود. پس از اینکه آب استخر مکش شده و به داخل پمپ وارد می شود، از طریق پروانه و توسط نیروی گریز از مرکز به سمت فیلترشنی جهت تصفیه فیزیکی آب هدایت می‌شود.
اجزای پمپ تصفیه استخر
پمپ تصفیه استخر دارای سه جزء اصلی موتور، پیشران و موگیر می باشد. در ادامه به شرح هر یک از این اجزاء خواهیم پرداخت.
موتور
یکی از اجزای الکتریکی پمپ تصفیه استخر، موتور است که کارکرد آن با ولتاژ ۲۲۰-۱۱۰ ولت و دور rpm۳۴۵۰ می باشد. از آنجا که موتور پمپ با محیط بیرون به جهت خنک شدن و برخورداری از دمای معتدل، تبادل هوا دارد، از این رو، نصب آن باید در مکانی که در اطراف آن هوا موجود باشد و همچنین آب استخر به داخل آن نفوذ نکند، صورت گیرد.
پیشران
در واقع پیشران به بخش انتهای شافت موتور تصفیه اطلاق می گردد. در زمان به چرخش در آمدن پیشران، این قطعه آب را به واسطه یک موگیر که در سر موتور از طرف آب استخر یا در انتهای موتور واقع است و با کمک لوله ها به فیلتر شنی منتقل می کند. حفره های کوچکی بر روی پیشرانه به چشم می خورد که از حساسیت زیادی برخوردارند. در حقیقت، پایین بودن فشار فیلتر اندکی از میزان استاندارد یا کاهش مقدار فشار آب بازگشتی، سبب صدمه دیدگی جدی پیشرانه خواهد شد.
موگیر یا تله مو
از دیگر اجزای پمپ تصفیه استخر می توان به موگیر اشاره نمود. در حقیقت، یکی از تفاوت های پمپ های دیگر با پمپ تصفیه استخر همین موگیر است. آب استخر پس از اینکه از اسکیمر عبور کرد، به یک محفظه سبدی به اسم موگیر وارد می شود و در این بخش گرد و غبار و ذرات معلق با اندازه ۲-۱ میلیمتری به دام می افتند. سبد موجود درون موگیر، بایستی دست کم هفته ای ۲ بار بررسی شود. در صورت کثیف شدن سبد، کلیه روزنه های آب بسته شده و سبب محدودیت جریان آب داخل پمپ خواهد شد. در نتیجه پمپ استخر هوا را به جای آب به داخل پمپاژ می کند. بنابراین، برای عملکرد بهتر پمپ، سبد نقش اساسی را ایفا می کند که حتی عدم وجود آن ممکن است سبب ایجاد اختلالات جدی در عملکرد پیشرانه گردد.
سایر اجزای پمپ تصفیه استخر که می توان به آنها اشاره نمود، عبارتند از:
بدنه پمپ
در گذشته، از چدن جهت ساخت بدنه پمپ استفاده می شد، اما در حال حاضر به جهت آسیب دیدگی و فرسودگی چدن در مقابل کلر، پلاستیک هایی مانند فایبر گلاس، پروپیلن و سایر ترکیبات جایگزین آن شدند که از مقاومت بالایی در مقابل نور آفتاب، رطوبت و مواد شیمیایی برخوردارند.
ورودی و خروجی پمپ
ساخت این بخش از پمپ به منظور نصب لوله های استاندارد صورت می گیرد و وظیفه اصلی مکش و دهش آب را بر عهده دارد.
سبد استرینر
این سبد دارای جنسی از پلاستیک سبک یا فایبرگلاس بوده و محل قرارگیری آن در یک مخزن استوانه ای شکل مخصوص، بعد از دریچه ورودی پمپ است. جمع آوری آلاینده ها و ذرات نسبتاً درشت بر عهده سبد استرینر می باشد.
محافظ پروانه یا دفیوزر
این قطعه مانع از وارد آمدن صدمات فیزیکی به پروانه پمپ شده و در واقع از آن محافظت می کند. عواملی که به پروانه پمپ صدمه می زنند شامل خورنده های شیمیایی، زباله هایی که به جهت سوراخ شدن سبد استرینر ممکن است از آن عبور نمایند.
پروانه پمپ
این قطعه از کلیدی ترین بخش های پمپ تصفیه استخر محسوب می شود که مکش و دهش آب را بر عهده دارد. پروانه پمپ آب استخر بر عکس پمپ آب خانگی از مواد فشرده و سبکی همچون نوریل، پلی پروپیلن و …. تشکیل شده تا از این طریق سبب افزایش سرعت انتقال آب گردد و همچنین دچار فرسودگی در مقابل مواد شیمیایی همچون کلر نگردد.
سیل مکانیکی یا عایق فیزیکی پمپ
محل قرارگیری این قطعه، حد فاصل دینام پمپ و انتهای بدنه پلاستیکی آن است. متریال تشکیل دهنده این قطعه از استیل ضد زنگ ۳۰۴ یا ۳۱۶ یا سلیکون کاربید و حتی در موارد خاص نیز کربن- گرافیک می باشد. سیل مکانیکی مانع از ورود ذره ای رطوبت به دینام خواهد شد.
دینام
این قطعه در پمپ های استخری دارای دو نوع تک فاز و سه فاز بر حسب حجم کاسه استخر و نوع آن است و در واقع همان موتور محرکه پمپ به شمار می رود.
نحوه انتخاب پمپ مناسب استخر
دبی آب که درواقع میزان آبدهی را مشخص می‌کند یکی از اصلی‌ترین پارامترها در انتخاب پمپ تصفیه آب استخر مناسب است. پمپ آبی که به خوبی عمل می‌کند باید بتواند در یک مدت زمان تعیین شده تمام آب استخر را پمپاژ نموده و به فیلتر جهت تصفیه برساند. به مدت زمان تعیین شده نیز نرخ تعویض گفته می‌شود، که این مقدار برای هر نوع استخر با متراژ و کاربری مختلف، تفاوت دارد.
محاسبه دبی پمپ براساس نرخ تعویض کار سختی نیست اما مساله اصلی عوامل موثری هستند که بر افت فشار پمپ استخر تاثیر می‌گذارند. معمولاً باید آب هر استخر حدود 4 بار در شبانه روز از فیلتر عبور کند. بنابراین هر 6 ساعت باید کل آب استخر از طریق پمپ وارد فیلتر شنی تصفیه استخر گردد. یعنی اگر حجم آب استخر خود را تقسیم بر عدد 6 نمائید، دبی پمپ استخر شما بدست می آید.
موارد زیادی در افت فشار پمپ استخر تاثیرگذار هستند که از این موارد به فواصل لوله کشی، فاصله پمپ نسبت به کف استخر، فاصله پمپ تا استخر، افت فشار در فیلتر شنی و… را نام برد. این عوامل محاسبه هد یا فشار پمپ تصفیه مورد نیاز را سخت می‌کند به همین علت نیاز است حتماً از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
هر شخصی نمی‌تواند محاسبه افت فشار و دبی مورد نیاز پمپ ها را انجام دهد، در صورتی که این امر اشتباه انجام شود مشکلات و هزینه‌ها نیز به شدت افزایش می‌یابد. زیرا ممکن است پمپ استخری که انتخاب می‌نمایید در برابر حجم استخر شما پاسخگو نباشد. در این صورت می‌بایست پمپ جدید تهیه نمایید. همچنین در صورتی که پمپ بزرگتری نسبت به حجم استخر انتخاب نمایید می‌بایست هزینه‌های اضافی آن را پرداخت کنید. به همین جهت باید حتماً با کارشناس و افراد متخصص در این زمینه مشورت نمائید.
نکته: برای استخرهای خصوصی روباز یا سرپوشیده که دارای حجم کاسه کمتر از 80 متر مکعب هستند، معمولاً از پمپ های 2 اسب و 2 اینچ استفاده می‌گردد.
