شوک کلر به اضافه کردن کلر به استخر می گویند که سبب می‌شود جلبک ها و میکرو ارگانیسم ها از بین بروند و همچنین سبب زلال و شفاف شدن آب استخر می‌شود ولی باید توجه داشت که استفاده دائمی از آن توصیه نمی‌شود چراکه سسب کلوخه شدن سلیس، در فیلتر شنی می‌شود. نگهداری استخر یکی از مهمترین فعالیت هایی است که همیشه با آن سروکار داریم، پیش از شوک کلر توصیه می‌شود که به مدت ۱ تا ۲ دقیقه فیلتر را بکواش کنیم سپس به ازای هر ۳۰ متر مکعب ۰٫۵ تا ۱ کیلو کلر را با ۱۵ لیتر آب مخلوط کرده و درون آب می‌ریزیم.
ابتدا کلر را با آب شهری (هر آبی به جز آب استخر) در سطلی مجزا مخلوط می‌کنیم. لازم است برای مخلوط کردن کلر از یک وسیله ای بلند برای هم‌زدن و همچنین عینک، ماسک و دستکش استفاده شود. شوک کلر در شب به مدت ۸ ساعت آب استخر سیرکوله (در گردش) می‌شود؛ باید توجه داشت که در این زمان از شنا در آب خودداری شود. در استخرهای روباز زمان شوک کلر باید در زمان سایه و به‌دور از تابش آفتاب انجام شود. شوک کلر را نباید به صورت مداوم انجام و از کلر بیش از حد استفاده کرد. زیرا، باعث آسیب دیدن سیستم تصفیه می‌شود. برای بررسی بیشتر با شیرجه استور همراه باشید.
علت نیاز به شوک استخر
افراد مختلفی برای شناکردن وارد استخر می‌شوند که همین امر باعث ورود انواع مختلفی از آلودگی ها به آب استخر می‌شود. این مواد از طریق آب دهان، عرق بدن، مواد آرایشی، سلول‌های پوست، ادرار و همچنین آلودگی های محیطی در استخرهای روباز، ازجمله باران، برگ، اجسام خارجی و سایر روش‌ها وارد آب شده و موجب تولید آلودگی های بسیاری خواهد شد؛ که این مواد، به عنوان یک منبع غذایی برای رشد باکتری ها و جلبک ها است. از این‌رو استفاده از مواد ضد عفونی در استخر جهت از بین بردن باکتری ها و جلبک ها ضروری است، تا میزان آلودگی در استخر کاهش یابد. بنابراین، میزان کلر آزاد در آب استخر، همواره باید تحت کنترل بوده و در صورت کاهش، با افزایش تزریق کلر، سطح آن را در حد مطلوب و متعادل نگه داشت.
انواع کلر استخر
۱) کلر آزاد، که به اکسید کردن ذرات معلق در استخر می‌پردازد و به گندزدایی استخر کمک می‌کند.
۲) کلر ترکیبی یا کلرامین، که بیشتر وظیفه گندزدایی را انجام داده و دیگر اثر مفیدی ندارد. این نوع کلرامین باعث بوی تند کلر می‌شود، در دوزهای بالا سمی بوده که برای شناگران مضر است.
هنگامی که سطح کلر ترکیبی آب استخر به بیش از ppm ۳/۰ افزایش یابد، شوک کلر به استخر ضروری است. ماده‌ی شوک، بدون تفاوت کلری یا غیرکلری، به عنوان یک اکسید کننده قوی عمل می‌کند. افزودن شوک به استخر باعث اکسید شدن و حذف ذرات معلق در آب می‌شود، همچنین سطح کلر آزاد در آب استخر را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، شوک توانمندی این را دارد که کلر ترکیبی را اکسید کرده و به صورت گاز آزاد کند، که به کاهش سطح کلر کل در آب استخر منجر شده و تجربه‌ی شنا را لذت‌بخش‌تر می‌کند.
بررسی انواع شوک کلر استخر
شوک کلر استخر شامل سه نوع اصلی است: کلر مایع (سدیم هیپوکلریت)، کَل هیپو (کلسیم هیپوکلریت) و لیتیم (لیتیم هیپوکلریت). این ترکیبات همگی وظیفه مورد نظر را به خوبی انجام می‌دهند، اما تفاوت‌های چشم‌گیری در مواد مختلف وجود دارد. هر یک از این انواع شوک کلر، علاوه بر کلر، دارای مواد دیگری هستند که بر عملکرد آن‌ها تأثیر می‌گذارد. انتخاب مناسب‌ترین نوع شوک کلر برای استخر شما به طور کامل به شرایط خاص استخر شما وابسته است.
کلر مایع
کلر مایع به طور کلی اقتصادی بوده و به راحتی قابل تهیه است. سطح pH این نوع شوک کلر بالاتر از میانگین است و در دوزهای بالا ممکن است به مشکلاتی مانند سفید کردن سطوح رنگ شده، آستر، و سایر سطوح حساس برخورد کند.
با این حال، با استفاده از مقدار معقولی از این ماده، به عنوان مثال تقریباً ۱ گالن برای هر ۱۰ هزار گالن آب استخر، می‌توان به نتایج مطلوب دست یافت. پس از استفاده از کلر مایع، توصیه می‌شود که حداقل ۲۴ ساعت به استخر وارد نشوید. هنگامی که کلر مایع اکسید می‌شود، آب استخر به حالت آب نمک عادی تبدیل می‌شود.
کل هیپو
کل هیپ. یکی از روش‌های شوک کلر به استخر می‌باشد. کلسیم هیپوکلریت به صورت پودری با غلظت‌های مختلف در دسترس است و همانند کلر مایع، از انتخاب‌های نسبتاً اقتصادی برای شوک دادن به استخر به‌شمارمی‌رود. pH این ماده بالا بوده اما از کلر مایع کمتر می‌باشد. به همین دلیل، برای استخرهای با سطوح وینیلی یا سایر سطوح حساس به سفیدشدگی، می‌بایست با احتیاط از این ماده استفاده کرد یا اصلاً از استفاده آن خودداری شود. مقدار مصرفی نیز نسبتاً کمتر است، حدود نیم کیلو برای هر ۱۰ تا ۱۵ هزار گالن آب، با اینکه مقدار استفاده‌شده از کلسیم هیپوکلریت بستگی به غلظت آن دارد.
کلسیم هیپو هیچ اسید سیانوریکی (CYA) ندارد که این مسئله، هرچند مثبت است، اما باعث افزایش مراقبت از استخر می‌شود. استفاده اسید سیانوریک در استخرهای رو باز بسیار مقید است زیرا این ماده از کلر در برابر آفتاب محافظت می‌کند. بنابراین، بهتر است کلسیم هیپو را در عصر به استخر اضافه کنید تا در زمان‌های کم نوری و شب تاثیرگذاری خود را نشان دهد. این ماده باعث افزایش سطح کلسیم در آب می‌شود، بنابراین در صورت بالا بودن سطح کلسیم استخر، بهتر است ماده دیگری را برای شوک کلر استخر انتخاب کنید.
پس از افزودن کلسیم هیپو به آب استخر، توصیه می‌شود حداقل ۱۸ تا ۲۴ ساعت یا تا زمانی که سطح کلر کل آب استخر به ۲ تا ۴ ppm برسد، از شنا در استخر خودداری کنید.
لیتیم
لیتیم گزینه گران‌تری برای شوک کلر استخر محسوب می‌شود. با این وجود، مزیت اصلی این ماده در حل شدن سریع آن است، بنابراین برای استخرهایی با سطوح وینیلی یا سایر سطوح حساس به سفیدشدگی، ایده‌آل محسوب می‌شود.
لیتیم همچنین هیچ باقیمانده‌ای نمی‌گذارد و سطح کلسیم استخر را افزایش نمی‌دهد. اگر سختی آب استخر بالا باشد، لیتیم می‌تواند گزینه مناسبی باشد، اگرچه مقدار مصرفی آن از سایر انواع شوک کلر بیشتر است، به این معنا که نیم کیلوگرم برای هر ۸ هزار گالن آب مصرف می‌شود. این ماده به دلیل قیمت و مصرف بالاتر، به‌طور معمول برای استخرهای مسکونی کوچکتر ترجیح داده می‌شود و به ندرت در استخرهای عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مانند سایر انواع شوک کلر، پس از افزودن شوک لیتیم، توصیه می‌شود حداقل ۲۴ ساعت یا تا زمانی که سطح کلر کل آب استخر به ۲ تا ۴ ppm برسد، در استخر شنا نکنید.
در چه زمانهایی می بایست شوک استخر انجام شود؟
نکته مهمی که می بایست در این خصوص به آن اشاره نمود، این است که مراقبت صحیح از استخر و تعادل شیمیایی آب، تأثیر بسزایی در کاهش نیاز به شوک استخر دارد. اما با توجه به اینکه معمولاً مردم در زمستان از استخر کمتر استفاده می کنند، کمی نسبت به مراقبت از کیفیت آب استخر در این فصل کوتاهی می کنند. بنابراین، در بهار و شروع مجدد استفاده از استخر، لازمست به آن شوک داده شود تا تمام جلبک ها و باکتری های موجود در آب استخر از بین برود و شرایط ایمنی لازم برای شنا مجدداً مهیا شود.
البته علاوه بر مورد ذکر شده، شوک استخر در برخی شرایط دیگر هم ضروری است که از آن جمله می توان نمونه های زیر را برشمرد:
– بعد از استفاده از استخر با تعداد شناگران زیاد
– بعد از باران سنگین و یا طوفان
– پس از تعویض آب استخر
اغلب پودرهای کلر مورد استفاده در استخرها، از ترکیبات شیمیایی “هیپوکلریت کلسیم” با درصد خلوص حدود 65 می‌باشند، که توجه به نکات زیر، از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد:
- قبل از اضافه کردن پودر کلر به استخر، ابتدا باید آن را در ظرفی مجزا در آب حل کرده و پس از آن به استخر اضافه کرد. نسبت وزنی این محلول، 100 گرم پودر کلر، در 4 لیتر آب توصیه شده است.
- به‌دلیل عدم وجود نور، بهتر است شوک به استخر با کلر را در شب انجام داد تا کلر ماندگاری و اثربخشی بیشتری داشته باشد و بایستی حداقل 8 ساعت صبر شود و از استخر استفاده نکرد. استفاده از این روش، سبب افزایش مقدار کلسیم موجود در آب استخر می‌شود.
- لازم است از دستکش و عینک محافظ چشم در هنگام شوک استخر استفاده شود.
- باید توجه داشت که همیشه ماده شیمیایی شوک دهنده داخل آب استخر ریخته شود. و هیچ‌گاه نباید، آب استخر را به ظرف حاوی ماده شوک دهنده اضافه کرد.
- در هنگام شوک، از لباس هایی استفاده شود که اهمیت زیادی نداشته و نو نباشند. چون احتمال رفتن رنگ آن‌ها وجود دارد.
- آب کمی گرم، بهتر از آب سرد می تواند ماده شوک دهنده را در خود حل کند.
- به هیچ عنوان، نباید ماده شوک دهنده را مستقیماً داخل اسکیمر استخر ریخت.
- در زمان درست کردن محلول پیش از ریختن به استخر از یک تکه چوب برای هم زدن و حل کردن ماده شوک دهنده در آب استفاده کنید.
- محلول دارای ماده شوک دهنده به آرامی، دور تا دور استخر ریخته می‌شود. بعد از انجام این کار، ممکن است مقداری ماده شیمیایی شوک دهنده و یا کلر حل نشده در کف سطل باقی بماند. از این‌رو سطل را وارد آب استخر کرده و آن را پر می‌کنیم. سپس سطل را تکان داده و محلول باقیمانده را داخل استخر می‌ریزیم.
- از حل کردن تمام ماده شیمیایی و یا کلر مورد نیاز برای کل استخر بصورت یکجا در یک سطل خودداری کنید.
- اگر به صورت مداوم از شوک استخر به صورت هفتگی و منظم استفاده شود سبب می‌شود تا همواره از داشتن استخری بدون جلبک و آلودگی اطمینان خاطر داشته باشیم.
