آزمایش آب استخر چگونه و چرا انجام می شود؟

آزمایش آب استخر برای اطمینان از سلامت و کیفیت آب استخر اجرا می گردد. آزمایش آب استخر شامل بررسی میکروبی، فیزیکی – شیمیایی و بیولوژیک موجود در نمونه های آب استخر می شود. پارامتر های شیمیایی شامل قلیائیت ، کدورت ،pH ،سختی کل ،کل املاح محلول(TDS) ،میزان شوری آب و پارامتر های میکروبی دیگر عبارتند از کلیفرم های گوارشی،کلیفرم کل،استافیلوکوکوس و … می باشد. سایر آزمایش هایی که در محل قابل اندازه گیری است شامل کلر آزاد و درجه حرارت می باشد. برای بررسی بیشتر تا انتهای مقاله با شیرجه استور همراه باشید.

استاندارد آب استخر چیست ؟

برخی از پارامترهای بیولوژیکی، شیمیایی، فیزیکی و … که کیفیت آب استخر را نشان می دهد و شما باید برای آزمایش میکروب شناسی این استانداردها را بشناسید عبارت است از :

1. پی اچ :

پی اچ درون آب استخر باید بین تا تا ۸ باشد که این درجه اگر تغییر کند موجب عوارضی برای شناگران خواهد شد. سوزش و تحریک چشم شناگران یکی از اصلی ترین اثرات پایین بودن PH آب درون استخر می باشد.

اگر شما مقدار کمی کلر را برای گندزدایی آب درون استخر استفاده کنید ممکن است آب درون استخر کدر شود. در واقع باید بدانید بالا بودن میزان پی اچ درون آب موجب کدر شدن آن می گردد و باید به خوبی این مسئله مهم را در نظر داشته باشید.

2. دما :

در استخرهایی که سرپوشیده هستند باید بدانید کنترل دمای آب درونی استخر اهمیت بسیار زیادی دارد. توصیه می‌ گردد دمای هوای استخرهای سرپوشیده حدود ۳ درجه گرمتر از دمای آب درونی استخرهای سرباز باشد.

دمای آب اعلام شده برای استفاده بیشتر شناگران ۲۷ درجه است.  درجه مطلوب درون استخر ۲۴-۲۳ است. همچنین باید بدانید در وضعیت بسیار مطلوب ۲۸-۲۶ درجه سانتیگراد دمای استاندارد می باشد.

3. کدورت :

یکی از مهمترین ویژگی های ظاهری که آب درون استخر دارد کدورت آن می باشد. جنبه های متنوعی برای کدروت آب وجود دارد که باید به خوبی آنها را بررسی کنید و بشناسید. برخی از جوانب و جنبه های کدورت آب عبارت است از :

–  عدم وجود داشتن ذرات معلق که آنها  مانع تماس مستقیم و مناسب برای گندزدایی میکروب ها می شوند. این عامل را باید درون استخرها فراهم نمایید.

– ایجاد کردن شرایط دلپذیر، مطلوب و خوشایند درون آب استخر همراه با جنبه‌ های زیبایی برای شناگران از دیگر موارد حائز اهمیت جهت از بین بردن کدورت آب می باشد.

– شفافیت آب درونی استخر باید به گونه ای باشد که یک صفحه سیاه و سفید به اندازه ۱۵ سانتیمتر در عمیق‌ترین بخش استخر به راحتی توسط افراد دیده شود.

شما با شناخت این عوامل و نکات به خوبی قادر خواهید بود که آزمایش میکروب شناسی را انجام دهید و به وسیله این آزمایش ها هر یک از جوانب بیماری و گندزدایی آب را تشخیص دهید.

آزمایش میکروبی آب استخر

کیفیت میکروبی آب استخرهای شنا مهمترین عامل در استفاده سالم از استخر می‌باشد. اکثر میکروبهایی که در آب استخر یافت می‌شوند، خطرناک نیستند. به علاوه در فرآیند گندزدایی تمامی میکروارگانیسم‌ها نابود می‌شوند.مسئله عمده، آلودگی ثانویه ناشی از تماس ترشحات دهان، بینی، پوست و دفع ادرار می‌باشد.

برای گندزدایی آب استخرهای شنا روشهای متعددی مانند استفاده از کلر، برم، ید، سیانورات‌های کلره و لامپ‌های اشعه ماوراء بنفش استفاده می‌شود.  تنها با آزمایش میکروبی آب استخر امکان دارد مشخص شود کیفیت آب یک استخر چگونه است. آب موجود در استخرهای شنا از نظر میکروبی باید خصوصیات ذیل را داشته باشد:

برخی از پارامترها نظیر pH و کلر آزاد  را میتوان با کیتهای آزمایشگاهی تعیین نمود با این حال تنها یک آزمایشگاه آب استخر میتواند بصورت دقیق همه پارامترهای کیفی آب را مشخص نماید. حد مجاز برخی از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب استخر را میتوانید در جدول زیر مشاهده نمایید:

نحوه نمونه برداری صحیح از آب استخر

• محل نمونه برداری از آب استخر

یکی از فاکتورهای مهم در نمونه برداری از آب استخر محل نمونه برداری است. بهترین محل برای نمونه برداری از آب استخر، وسط استخر می باشد. اگر امکان نمونه برداری از وسط استخر مقدور نباشد سعی کنید محلی که نمونه را برمی دارید حداقل یک متر از لبه استخر فاصله داشته باشد. درواقع نمونه از جایی برداشته نشود که آب به صورت راکد مانده باشد.

• ظروف نمونه برداری از آب استخر

ظروف نمونه برداری نیز یکی دیگر از فاکتورهای مهم برای نمونه برداری از آب استخر می باشد. برای نمونه برداری از آب استخر باید از ظروف کاملاً تمیز استفاده کرد. نمونه برای آزمایش میکروبی آب استخر باید در ظروف استریل برداشته شود. ظروف استریل مخصوص نمونه برداری را می تواند از فروشگاه هایی که تجهیزات پزشکی می فروشند یا داروخانه ها خریداری کنید. برای نمونه آزمایشات شیمی هم می توان از بطری های پلاستیکی یا شیشه ای استفاده کرد. این ظروف نیز باید کاملا تمیز باشند.

کمپراتورهای مورد استفاده برای هر تستی متفاوت و دارای دیسکهای رنگی با رنجهای مختلف می باشد. بهتر است محلول های مصرف در شروع هر فصل دوباره تهیه شود زیرا در طول فصل محلول ها ممکن است تحت تأخیر نور خورشید و یا در حین استفاده توسط اپراتور آلوده گشته و از کیفیت آن کاسته شود. بنابراین برای نگهداری بهتر آب استخرهای شنا باید از معرف های سالم و تازه برای انجام تستها استفاده نموده تا سبب اشتباه در قرائت نتایج نشود.

علاوه بر محلول های معرف، روش تست اشتباه، کثیف بودن ظرف شیشه ای و دیسکهای کمپراتور، خطای درجه حرارت و ناخالصیهایی مانند آهن، منگنز و نیترات ها سبب توسعه رنگ اشتباه می شوند.

شرایط مطلوب آب استخر

یکی از مهم ترین مواردی که باید به آن توجه شود، کیفیت آب استخر می باشد. در اکثر استخر ها از آب شهری استفاده می شود اما در مواردی به دلیل صرفه اقتصادی از آب چاه استفاده می کنند.

آب مصرفي استخرها باید کلرزنی شوند که میزان مصرف کلر از نظر بهداشتی، استاندارد مشخصی دارد. مصرف کم آن باعث جمع شدن میکروب ها و قارچ ها می شود و استفاده زیاد كلر آلرژی زا و تشدید کننده بیماری است. توجه داشته باشید که کلر، باعث ایجاد برخی آلرژی ها می شد. این آلرژی ها، علائمی همچون قرمزی چشم، خارش، ریزش اشک و تحریک و سوزش چشم و یا علائم بینی مثل عطسه، آبریزش، خارش و گرفتگی بینی را به همراه دارد. این علائم، زمانی که فرد در داخل استخر میباشد و یا حتی ساعت ها بعد از تماس با آب، می تواند بروز کند یا تشدید شود.

به دلیل اینکه عده زیادی از استخرها استفاده می کنند در صورت رعایت نکردن بهداشت، بیماری هایی از طریق استخر به افراد منتقل می شود مانند تب تيفوئيد، دیسانتري، تراخم لیپتوسپیروزیس، شبه حصبه، ناراحتی های معده و نیز عفونتهای گوش، چشم و بینی، بیماریهای پوستی مقاربتی و تنفسی و…

استفاده از سرویس های بهداشتی قبل از ورود کودکان به استخر اجباری میباشد همچنین شناگران قبل از ورود به استخر باید حتما دوش بگیرند و پس از خروج از آب بدن خود را شستشو دهند تا از ابتلای احتمالی به آلودگی ها پیشگیری شود. در صورتی که فردی مبتلا به سرماخوردگی و یا هر نوع بیماری عفونی با پوستی باشد باید از ورود او به استخر خودداری شود.

قبل از ورود به استخر باید حداقل به مدت ۳۰ ثانیه شناگران پاهای خود را در داخل حوضچه ضد عفونی قرار دهند. مخلوط شدن مواد آرایشی و همچنین عرق بدن با آب استخر میتواند خطراتی به همراه داشته باشد به همین دلیل تصفیه آب استخر و گندزدایی بسیار مهم میباشد.

درجه اسیدی و بازی آب استخر

PH درجه اسیدی و بازی آب را نشان می دهد. ph مناسب آب استخر بين 7.4 تا 7.6 است که بالاتر یا پایین تر بودن آن مشکلات پوستی و چشمی را به وجود می آورد. اگر ph آب استخر پایین باشد موجب خورندگی سطوح، ایجاد لک، تحریک و سوزش چشم و پوست شناگران می شود. در صورت بالا بودن ph آب استخر موجب رسوب گذاری، کاهش کارایی کلر برای گندزدایی، کدر شدن آب استخر، تحریک و سوزش چشم و پوست شناگران می شود.

میکروب ها و انگل های موجود در آب استخر

انگل ها و میکروب ها در برابر کلر بسیار مقاوم هستند و حتی ممکن است در استخرهایی که از کلر مخصوص از بین بردن میکروب استفاده می شود برای چند روز بی اثر باقی بمانند. همچنین میکروب ها بخاطر اندازه کوچک خود به وسیله فیلترها قابل تصفيه نیستند. شناگران باید مراقب باشند که آب استخر وارد دهان آنها نشود و آب را قورت ندهند.

کیفیت آب استخر

استخر شنا به دلیل اینکه مورد استفاده تعداد زیادی از مردم در رده های سنی مختلف (کودکان، نوجوانان، جوانان، بزرگسالان و کهنسالان) و جنسيتهای متفاوت (زنان و مردان) قرار می گیرد همیشه نیاز به مراقبهای ویژه ای دارد.

کیفیت آب استخرهای شنا شامل آزمایش های شیمیایی و میکروبی آب می باشد درواقع کیفیت آب استخرهای شنا دارای اهمیت زیادی است. افزایش استفاده از استخرهای شنا و نگهداری نامناسب آنها می تواند خطرات زیادی را از نظر بهداشت عمومی ایجاد کند. کیفیت آب استخرهای شنا همواره باید تحت نظر باشند.

بررسی آب استخر های شنا شامل پارامتر های پی اچ (PH) ، کل جامدات محلول (TDS) ، كل مواد معلق (TSS) ، کدورت ، سختی كل ، قلیائیت کل ، کلراید ، کلر آزاد باقی مانده و پارامتر های میکروبی آب شامل، توتال کلیفرم، کلیفرم مدفوعی ، باکتری های هتروتروف ، باکتری سودوموناس می باشد.

دمای مناسب آب استخر

در استخرهاي سرپوشیده، کنترل دماي آب استخر و محيط آن از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. درجه حرارت ایده آل برای آب استخرها نیز بین ۲۶ تا ۲۸ درجه سانتیگراد می باشد. دمای آب استخر نباید بیشتر از ۲۹ درجه باشد زیرا شنا کردن در آب هاي بالاي ۳۰ درجه موجب وقفه تنفسي در فرد می گردد. بهتر است که دماي هواي استخر حدود ۳ درجه سانتیگراد گرم تر از دماي آب استخر باشد.